Driewerf hoera en HISWA-Boot van het Jaar-gesar

Hoera voor de HISWA te Water in Lelystad. De bootexpo overleefde turbulente jaren, eigenzinnige boothandelaren, botenbouwers en concurrerende beursorganisatoren, maar sloot 2025 toch opnieuw in stijl af. Het aantal bezoekers overtrof alweer de ‘30.000‘. Ja, alweer want dit is het aantal dat de organisatie eigenlijk al sinds 2019 doorgeeft. Alleen de eerste HISWA te Water in 2018 zat daar met 22.563 bezoekers duidelijk onder. Dat record waarmee de organisatie nu weer roeptoetert kan overigens hoogstens een recordje zijn. In 2024 was ‘meer dan 30.000‘ namelijk ook al een record. Maar goed, in andere sporten is een tiende seconde sneller toch ook een record. Tegelijk kun je denken, dat het niet echt opschiet met die show. Maar we leven op dit moment wel in andere tijden. In dreigende politieke tijden van ‘je weet maar nooit’ (..), waarin het bootbezit het aflegt tegen het noodpakket.

Om die constante 30.000 nog even in een historisch perspectief te zetten: de niet meer bestaande ‘binnen-HISWA’ in de Amsterdam RAI trok in 2017, 2018 en 2019 35.000 tot 37.000 bezoekers (in de jaren 60 ruim 70.000…). De eveneens terziele gegane Boot-Holland in Leeuwarden kwam in 2023 nog tot 27.500 bezoekers, maar in 2024 niet verder dan zo’n 22.000. Dat ‘hoera voor deze HISWA’ meen ik dus oprecht. Wie succes heeft, oogst meestal ook afwijkende meningen en kritiek. Het betreft het bezwaar van zuiderbuur Eddy Lekens,’data-driven e-commerce, online marketing and lead generation manager‘. De baas van onder meer clubracer.be en zeiltrends.nl, websites voor zeilers, met name wedstrijdzeilers. Hij vindt het door de HISWA te water uitroepen van het X-Yacht XR41 als ‘boot van het jaar’ maar helemaal niks. Een handjeklap tussen importeur en beursorganisator met een ‘discutabele jury‘.

Waarom discutabel? Volgens de wel vaker op-de-eigen-borst-kloppende Lekens is die XR41 vooral een exclusieve wedstrijdracer. Terwijl in de jury geen enkele wedstrijdzeiler zou zitten. Wij lezen: ‘Geen van de jurylid-journalisten heeft praktische kennis van rating-systemen, handicap-optimalisatie, of de specifieke eisen die regatta’s stellen aan materiaal en handling. Laat staan dat iemand van de jury ooit heeft deelgenomen aan een wedstrijdcampagne in ORC of IRC op redelijk niveau zoals het EK ORC bij de Copa del Rey (ESP) of ORC wereldkampioenschappen. Nu is het alsof een Formule 1-wagen wordt beoordeeld door mensen die alleen op de snelweg hebben gereden met een Golf diesel.’

Op zich zit daar wel iets in. Anderzijds: moet je een oorlog aan den lijve hebben meegemaakt, om daar iets van te vinden? Voor wedstrijdzeiler Lekens is de situatie wel spekkie-voor het bekkie’. Zelden laat hij een kans lopen z’n eigen imago wat op te krikken. De jury miste uiteraard een Lekens. Maar toen hij zitting mocht nemen in de ‘HISWA Boot van het Jaar-jury’ van 2008, liep het direct uit op heisa (scroll tot ‘geschiedenis herhaalt zich’). Voor die gelegenheid had hij ‘een gespecialiseerde botenbouwer van carbon racers meegenomen om de technische expertise te verbeteren’. Met resultaat dat-ie toen uit de jury is gezet. Volgens de goed bedoelende maar van zichzelf overtuigde Lekens botsen bij deze verkiezing onafhankelijke journalistiek en commerciële belangen nog altijd. En zo is het ook.

Boot-onderscheidingen en boot-testen zijn altijd al compromissen geweest tussen commercie, uitgevers en organisatoren. En zullen dat altijd blijven. Neem ze niet te serieus, liever als korreltje zout. Het zijn eerder ‘marketing tools‘. Daar zou je als ervaren ‘journalist’ niet meer van moeten opkijken. Laat staan je collega’s in de watersport ermee zwart maken: ‘In de Benelux zitten redacteurs helaas te vaak te dicht bij de advertentieverkoop. Ze papegaaien persberichten van adverteerders na en stellen zelden kritische vragen. Buiten ClubRacer en ZeilTrends (..) heeft nog geen enkel watersportmagazine of nieuwswebsite zich werkelijk kritisch getoond tegenover fabrikanten, dealers of wedstrijdorganisaties,’ stelt Lekens. Gevalletje misplaatste self-upgrading. Maar eerlijk is eerlijk, tegelijk maakt Lekens ook waardevolle sites voor zeilliefhebbers. En dat al sinds jaren. Dus toch ook nog een hoeraatje voor deze wedstrijdzeilende expert e-commerce die z’n geld deels buiten de watersport kan verdienen.

De Vlaming is overigens niet de enige die zich kan opwinden over iets dat iedereen al weet. Ik beleefde zelf nogal plezier aan de zomercolumn van de directeur van het Watersportverbond. Die wist even niet waarover het nu weer moest gaan. Begint dan maar te schrijven over wat ‘m op dat moment hoog zit. Zijn eigen openbaar vervoer-ervaringen. Begint z’n verhaal met ‘Mijn ouders hadden geen auto’. Terwijl je in dit geval toch eerder ‘Mijn ouders hadden geen boot‘ had verwacht. Volgt een hele OV-jeremiade. De directeur van Reizigersvereniging Rover zal er jaloers op zijn. Vrij laat volgt het inzicht dat het uiteindelijk tóch eigenlijk over watersport zou moeten gaan gaan. Maar hoe dan? Met een roep aan de politiek! Stop de marktwerking in het OV en behandel voor ‘t gemak de watersport-infra ook als nutsvoorziening. Twee vliegen in één klap. Briljante oplossing! Goed voor een derde hoera.

Met vriendelijke groet,
Bert Kuijpers,
Opstapper van Vaarmarkt